MARTYROLOGIA POLICJANTÓW POLICJI PAŃSTWOWEJ WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO - Wiadomości - Policja Kujawsko-Pomorska

Inaugurując przygotowania do tak ważnego dla Policji wydarzenia, rozpoczynamy cykl publikacji, które przybliżą Państwu zarys historyczny oraz przedstawią materiały dotyczące biogramów poległych w tym historycznym okresie policjantów. Całość została przygotowana i opracowana przez insp. Pawła Zawadę oraz podinsp. Jacka Pawłowskiego z Komendy Wojewódzkiej Policji w Bydgoszczy.

Policja Państwowa została utworzona w dniu 24 lipca 1919 roku. W tym dniu Sejm II Rzeczypospolitej uchwalił Ustawę o Policji Państwowej, dokonując unifikacji służb bezpieczeństwa w przedwojennej Polsce. Powołana do życia formacja została utworzona jako organ wykonawczy władz państwowych i samorządowych mający za zadanie ochronę bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego. Policja Państwowa na terenie Pomorza zaczęła jednak funkcjonować dopiero w dniu 11 czerwca 1920 roku, kiedy to Minister byłej Dzielnicy Pruskiej wydał rozporządzenie o wprowadzeniu Ustawy z dnia 24 lipca 1919 r. o Policji Państwowej na obszar Wielkopolski i Pomorza.

Od tego czasu na obszarze Pomorza powstawały jednostki Policji Państwowej tworzone głównie z przekształcenia jednostek Żandarmerii Krajowej byłej dzielnicy pruskiej. W ten sposób na terenie ówczesnego województwa pomorskiego, obejmującego rejon obecnych województw pomorskiego i kujawsko-pomorskiego, a także częściowo obecnych województw wielkopolskiego i warmińsko-mazurskiego, utworzono Komendę Wojewódzką Policji Państwowej z siedzibą w Toruniu.

Policja Państwowa funkcjonowała na terenie Pomorza do września 1939 roku, choć formalnie została rozwiązana dopiero w sierpniu 1944 roku. Przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego pomorscy policjanci strzegli bezpieczeństwa mieszkańców i porządku publicznego, niejednokrotnie narażając swoje zdrowie. Wielu niestety zginęło na posterunku i nigdy nie wróciło do swoich domów i rodzin.

Podczas pełnienia obowiązków służbowych zginęło co najmniej 17 pomorskich policjantów. Jednak największa liczba policjantów pomorskiej Policji Państwowej poniosła śmierć po wybuchu II wojny światowej.

Po napaści III Rzeszy na Polskę większość pomorskich policjantów wycofała się na wschód, gdzie po 17 września 1939 roku dostali się do niewoli radzieckiej i zostali umieszczeni w obozach NKWD. Większość z nich zamordowano wiosną 1940 roku. Jednak część policjantów, która z różnych przyczyn nie mogła się wycofać, poniosła śmierć na terenie województwa pomorskiego z rąk okupanta niemieckiego, który mordował również byłych - głównie emerytowanych policjantów. Nie można również zapomnieć o tych funkcjonariuszach, którzy zginęli w trakcie działań wojennych walcząc z okupantem, jak również tych którzy zginęli w obozach koncentracyjnych czy też obozach niemieckiego selbstschutzu. Mamy nadzieję, że przedstawione biogramy przybliżą Państwu sylwetki poległych policjantów Policji Państwowej z terenu byłego województwa pomorskiego.

Pierwszy z nich dotyczy przodownika Aleksandra Cichockiego, który przed wybuchem II wojny światowej służył w Komendzie Powiatowej Policji Państwowej w Sępólnie Krajeńskim, natomiast drugi przedstawia sylwetkę starszego posterunkowego Andrzeja Rembacza policjanta Posterunku Policji Państwowej w Bysławiu w powiecie tucholskim.

Wszystkich zainteresowanych udostępnieniem dokumentów w postaci zdjęć i pamiątek po pomordowanych bliskich, znajomych, przyjaciołach serdecznie zapraszamy do kontaktu z autorami publikacji: insp. Pawłem Zawadą tel. 52 3890 205, e-mail: pawel.zawada@bg.policja.gov.pl oraz podinsp. Jackiem Pawłowskim tel. 52 525 5046, e-mail: jacek.pawlowski@bg.policja.gov.pl.

Wszystkie udostępnione materiały zostaną niezwłocznie zwrócone ich właścicielom.

Przodownik CICHOCKI ALEKSANDER

Przodownik Aleksander Cichocki (nr legitymacji służbowych 76 i 80) urodził się dnia 4 maja 1890 roku w Zbicznie w powiecie brodnickim, jako syn Antoniego i Balbiny zd. Kiedrowskiej. W dniu 19 lutego 1920 roku wstąpił do Żandarmerii Krajowej byłej dzielnicy pruskiej, gdzie mianowany został żandarmem w Kancelarii w Objeździe w Wejherowie- Okręgu Kościerskim. Następnie w okresie od 15 marca 1920 roku do 6 maja 1920 roku służył na Posterunku Żandarmerii Krajowej byłej dzielnicy pruskiej w Kielnie w Objeździe Wejherowo. Dnia 1 lipca 1920 roku po likwidacji Żandarmerii Krajowej byłej dzielnicy pruskiej wstąpił do Policji Państwowej. W okresie od 6 maja 1921 roku do 1 grudnia 1921 roku pełnił służbę w Posterunku Policji Państwowej w Luzinie, a następnie w Komendzie Powiatowej Policji Państwowej w Wejherowie. Z dniem 1 grudnia 1923 roku został przeniesiony na stanowisko Komendanta Posterunku Policji Państwowej w Gdyni. Z kolei dnia 1 września 1924 roku otrzymał awans na stopień przodownika. W dniu 10 października 1924 roku ukończył kurs niższych funkcjonariuszy w Szkole Policyjnej w Grudziądzu, gdzie 12 grudnia 1924 roku zdał egzamin dla przodowników. 1 czerwca 1926 roku przeniesiono go służbowo na stanowisko Komendanta Posterunku Policji Państwowej w Wejherowie. 28 marca 1929 roku został odznaczony Medalem Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości. Kolejno, 1 listopada 1931 roku przeniesiono go na stanowisko Komendanta Posterunku Policji Państwowej w Sępólnie. W 1935 roku, z powodu złamania kości podudzia lewego, został odwołany ze stanowiska Komendanta Posterunku PP w Sępólnie. 25 czerwca 1936 roku przod. Aleksandra Cichockiego przeniesiono do Kancelarii Komendy Powiatowej Policji Państwowej w Sępólnie, gdzie pełnił służbę do wybuchu II wojny światowej. Zginął wiosną 1940 r. w Twerze. Dnia 10 listopada 2007 roku pośmiertnie został awansowany przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do stopnia aspiranta Policji Państwowej.

Starszy posterunkowy REMBACZ ANDRZEJ

Starszy posterunkowy Andrzej Rembacz (nr ewidencyjne 506 i 1247) pełnił służbę w Policji Państwowej co najmniej od dnia 8 listopada 1930 roku. Tego dnia został przeniesiony ze Szkoły Szeregowych w Mostach Wielkich do Komisariatu Policji Państwowej w Gdyni. W okresie od dnia 18 lutego 1935 roku do dnia 9 maja 1935 roku był policjantem Komisariatu Głównego Policji Państwowej w Gdyni. W tym czasie był trzykrotnie wyróżniany przez Urząd Celny w Gdyni i Izbę Skarbową w Grudziądzu za wykrycie przestępstw skarbowych. Kolejno pełnił służbę w Posterunku Policji Państwowej w Gdyni Chyloni, a w dniu 15 lutego 1937 roku został przeniesiony ze względów służbowych do Posterunku Policji Państwowej w Bysławiu, gdzie pełnił służbę zewnętrzną. 14 sierpnia 1937 roku został wyróżniony pochwałą i nagrodą przez Komendanta Wojewódzkiego Policji Państwowej w Toruniu za sprawne wykrycie kradzieży 2 koni na szkodę podprokuratora Sądu Okręgowego w Bydgoszczy. W okresie od dnia 30 sierpnia 1937 roku do dnia 15 października 1937 roku był trzykrotnie wyróżniany przez Izbę Skarbową w Grudziądzu za wykrycie przekroczeń skarbowych, głównie nielegalnych plantacji tytoniu. 20 czerwca 1939 roku wsparł finansowo Fundusz Obrony Narodowej. W Posterunku Policji Państwowej w Bysławiu pełnił służbę do wybuchu II wojny światowej.

Zginął wiosną 1940 r. w Twerze. Pośmiertnie w dniu 10 listopada 2007 roku został awansowany przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do stopnia aspiranta Policji Państwowej.